آسیب های کروموزومی در پرتوکاران مراکز رادیولوژی بندر بوشهر

از اثرات بیولوژیک تابش‌های یونیزان، می‌بایست به آسیب‌های کروموزومی اشاره نمود. بررسی این آسیب‌ها طی دو الی سه دهه گذشته منجر به آن شده است که این روش‌ها به عنوان راهنمایی برای اندازه‌گیری برخورد با تابش‌های یونیزان مورد استفاده قرار گیرند. برای بررسی میزان آسیب‌های ژنتیکی ناپایدار در پرتوکاران بخش‌های رادیولوژی بیمارستانی، 54 پرتوکار (پزشک، تکنسین و کمک تکنسین) بیمارستان‌های شهر بوشهر (16 نفر زن و 38 مرد با سن متوسط 3/8 33 سال) با گروه هم سن و هم جنس خود بعنوان شاهد با روش کلاسیک آنالیز سیتوژنتیک لنفوسیت‌های خون محیطی مقایسه شدند. تعداد 34 پرتوکار (23 مرد و 11 زن) دارای آسیب های ژنتیکی ناپایدار بودند (50 مورد آسیب کروموزومی و 31 مورد آسیب کروماتیدی). از گروه کنترل تنها 7 نفر دارای آسیب های ژنتیکی ناپایدار بودند. متوسـط آسـیب‌هـای کـرومـوزومـی در پـرتوکـاران در مقـایسـه با گـروه کنترل اختلاف چشمگیری داشت (001/0  P ؛ 11=OR). شایعترین نوع آسیب کروموزومی در هر دو گروه مورد و شاهد از نوع تبادل کروموزومی بود. از بین آسیـب‌های کروماتیدی شایعـترین آن در گـروه پرتوکـاران حذف بود (در گروه کنترل هیچکدام از انواع آسیب‌های کروماتیدی مشاهده نشد). تعداد 4 مورد کروموزوم حلقوی فقط در گروه پرتوکاران مشاهده شد. میزان آسیب‌های کروموزومی با سابقه کار، سن، مصرف دخانیات، جنس و میزان تحصیلات ارتباطی نداشت. با توجه به اینکه فراوانی آسیب‌های کروموزومی در پرتوکاران بخش‌های رادیولوژی بیمارستانی در مقایسه با گروه کنترل بیشتر است، توصیه می‌شود به جای دوز یمتری فیزیکی، از روش آنالیز متافاز، به عنوان یک روش بیومونیتوریک برای افراد در معرض خطر تابش استفاده شود.